قدس آنلاین- از ابتدای سال جاری تا پایان تیرماه، حدود ۱۰ هزار نفر به عضویت کتابخانه‌های وابسته به سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز آستان قدس رضوی در آمده‌اند که با احتساب اعضای پیشین، بیش از۶۵۰ هزار نفر، عضو کتابخانه‌های آستان قدس رضوی هستند.
معاون هماهنگی این سازمان و رئیس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در گفت و گو با خبرنگار قدس با اعلام این خبر گفت:
در حال حاضر آستان قدس رضوی علاوه بر کتابخانه مرکزی درحرم مطهر امام هشتم(ع)، دارای ۵۳ باب کتابخانه به تفکیک ۱۹ باب در سطح شهر مقدس مشهد، ۲۳ باب در سطح کشور، یک باب در کشور هند و ۱۰ کتابخانه تخصصی در حوزه حرم مطهر رضوی می‌باشد که در این کتابخانه‌ها در مجموع روزانه به بیش از۱۶ هزار نفر خدمات کتابخانه‌ای، مطالعاتی و پژوهشی ارائه می‌شود.
«مهدی قیصری نیک» ادامه داد: کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی که ساخت بنای آن در سال ۱۳۷۲ با مساحت ۲۸ هزار و ۸۰۰ مترمربع زیربنا به پایان رسید و از فروردین سال ۱۳۷۴ مورد بهره‌برداری قرارگرفت، در حال حاضر شامل سه اداره «مخطوطات»، «کتابخانه عمومی» و «خدمات کتابداری» است که وظایفی همچون: تهیه، نگهداری و فهرست نگاری کتاب‌های خطی، چاپ سنگی، جزوه‌ها و دستنوشته‌های خطی؛ تهیه میکروفیلم، لوح فشرده و دیجیتال سازی نسخه‌های خطی و چاپ سنگی و ارائه خدمات، جست‌وجوی منابع بایسته، تهیه نمونه اثر، ارزیابی، انتخاب کتاب، سفارش، فراهم آوری، سازماندهی، آماده سازی و تحویل منابع به کتابخانه‌ها، تامین منابع و محیط مناسب برای ارائه خدمات مفید و فراگیر به اقشار مختلف جامعه و توسعه سطح دانش و فرهنگ عمومی برای کتاب‌خوانی و ...توسط اداره‌های مزبور پیگیری و انجام می‌شود.
وی اضافه کرد: بخش‌ها و تالارهایی از جمله: واحد پذیرش عضویت، بخش مخزن چاپی، تالار محققان، بخش گردش کتاب(آقایان و بانوان)، تالارهای قفسه باز(آقایان و بانوان)، تالارهای مطالعه و گردش کتاب جوانان و نوجوانان(پسر و دختر) و کتابخانه‌های تخصصی همچون: علوم قرآن و حدیث، اهل بیت (ع)، امام رضا(ع)، جغرافیا، اقتصاد اسلامی، ادبیات، مخطوطات، رسانه و... و. برخی از امکانات این کتابخانه جهت ارائه خدمات کتابخانه‌ای به مراجعان می‌باشد.
کتابخانه‌ای با قدمت بیش از هزار سال
مشاور اجرایی این سازمان تصریح کرد: کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی که به خاطر حُسن همجواری با مرقد مطهّر حضرت رضا (ع)، همواره کانون توجه جهان اسلام بوده، یکی از مهم‌ترین گنجنیه‌های فرهنگ مکتوب در ایران و جهان است که با وجود فراز و نشیب‌های تاریخی، به برکت همجواری با روضه منوّره هشتمین امام شیعیان جهان، همواره باقی مانده و با توسعه و گسترش آن در طول ادوار و اعصار گوناگون، امروزه از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام و منطقه خاورمیانه به شمار می‌آید.
وی اضافه کرد: نخستین بارقه پیدایش این گنجینه عظیم فرهنگی بر اثر خیرخواهی و ایمان راستین واقفان و اهداکنندگان با اخلاص و بی نام و نشانی بوده که به لحاظ عشق و ارادت به ساحت مقدس حضرت رضا(ع) نسبت به ایجاد چنین مرکز و مجموعه ارزشمند فرهنگی و عام‌المنفعه اقدام کرده و با گسترش و توسعه تدریجی در دوران مختلف تاریخی، امروزه مورد توجه و استفاده محققان و پژوهشگران و عموم علاقه‌مندان به فرهنگ، کتاب و کتاب خوانی قرارگرفته است.
قیصری نیک گفت: کتابخانه‌های آستان قدس رضوی، یکی از مهم‌ترین و در عین حال قدیمی‌ترین گنجینه‌های فرهنگ مکتوب در ایران و جهان اسلام است.
برخی از پژوهشگران سال ۳۲۷ هجری قمری را سال تأسیس و تشکیل قرآن‌خانه و کتابخانه آستان مقدس حضرت رضا(ع) می‌دانند؛ زیرا در این سال قدیمی‌ترین جزوه قرآن خطی توسط «کشواد بن املاس» حکمران اصفهان وقف مضجع شریف رضوی شده است
وی در توضیح افزود: برخی از پژوهشگران سال ۳۲۷ هجری قمری را سال تأسیس و تشکیل قرآن‌خانه و کتابخانه آستان مقدس حضرت رضا(ع) می‌دانند؛ زیرا در این سال قدیمی‌ترین جزوه قرآن خطی توسط «کشواد بن املاس» حکمران اصفهان وقف مضجع شریف رضوی شده است، ضمن اینکه از مفاد برخی از وقفنامه‌ها چنین بر می‌آید که کتابخانه آستان قدس رضوی درسال۸۶۱هجری قمری دایر و مورد استفاده عموم بوده است، اگر چه محل کتابخانه در طول سالیان طولانی بارها تغییریافته، اما همواره در جوار مرقد مقدس و داخل حوزه اماکن متبرّکه حرم مطهر قرارداشته است.
منابع کتابخانه‌ای آستان قدس رضوی از نگاه آمار
معاون هماهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و رئیس کتابخانه مرکزی این نهاد مقدس در مورد منابع خطی و چاپی موجود در کتابخانه‌های وابسته به این سازمان گفت: این سازمان دارای حدود ۹۸ هزار نسخه خطی و بیش از ۵۸ هزار نسخه کتاب چاپ سنگی است که اغلب آن‌ها از طریق سنت حسنه وقف به این مجموعه اضافه شده است، ضمن اینکه رهبر معظم انقلاب با اهدای بیش از۱۶ هزار نسخه خطی به عنوان بزرگ‌ترین واقف این کتاب‌ها در تاریخچه هزار ساله کتابخانه آستان قدس رضوی مطرح می‌باشند.
وی اضافه کرد: این سازمان دارای بیش از۴ میلیون و ۳۰۰ هزار نسخه کتاب چاپی، حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نسخه کتاب الکترونیکی و حدود ۱۰۰ هزار نسخه منابع دیداری و شنیداری می‌باشد، علاوه برآن، کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی با ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار کتاب، بزرگ‌ترین کتابخانه دیجیتال کشور و منطقه است که خدمات گسترده‌ای به متقاضیان خود در سراسر دنیا ارائه می‌دهد و روزانه تعداد ۲۰۰۰ نفر مراجعه کننده دارد که بیشترین مراجعان به غیر از داخل کشور از کشورهایی همچون آمریکا، آلمان، افغانستان، سودان، روسیه و... می‌باشند.
قیصری نیک تأکید کرد: باتوجه به اینکه در چهارماهه اول سال جاری حدود ۱۰هزار نفر به خانواده بزرگ عضو کتابخانه‌های آستان قدس رضوی پیوسته‌اند، در حال حاضر اعضای کتابخانه‌های تابعه این سازمان بیش از ۶۵۰ هزار نفرمی باشند، ضمن اینکه در چهار ماهه اول سال جاری، حدود ۲۶۰۰ نسخه کتاب خطی و چاپ سنگی به اداره مخطوطات آستان قدس رضوی و بیش از ۴۸ هزار نسخه کتاب چاپی(به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی) به کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در سطح شهرمقدس مشهد و کشور اضافه شده است.
نظر شما